Barbertje moet hangen

Met meer dan gewone belangstelling bekijk ik deze week het interview van Nieuwsuur TV met kolonel b.d. Karremans. Het is het bekende verhaal van "Bartbertje moet hangen". Toen 16 jaar geleden de discussies over Srebrenica losbarstten, heb ik me al in de materie verdiept. Ook later - toen er na het NIOD-rapport en de parlementaire enquete steeds meer bekend werd - veel over gelezen. Na de val van Srebrenica op 11 juli 1995 en de ergste daad van genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog (ca. 7.000 moslimmannen vermoord), viel jaren later volkomen terecht ook het kabinet Kok hierover. Ik volg deze zaak niet alleen omdat we het gebied kennen door onze vakanties in 1990 en 1991 in Joegoslavië en omdat een aantal studiegenoten uit mijn KMA-periode (1966-1970) een niet onbelangrijke rol speelden in dit drama. Maar vooral omdat die hele zaak volgens mij exemplarisch was voor hoe er bij Defensie (lees: Landmacht) toen werd gewerkt.
Enkele feiten op een rij die ook door Karremans in dit interview aan de orde worden gesteld. De 600 Nederlandse UNPROFOR-militairen worden volstrekt onvoldoende uitgerust voor hun taak - o.m. het beschermen van de enclave Srebrenica - uitgezonden. De Nederlanders zijn geen partij voor Ratko Mladic en zijn mannen. Een maand voor de val van de enclave meldt Karremans, dat hij met zijn Dutchbat III de zaak niet kan houden. En vraagt voor de zoveelste maal om steun. Niet alleen dat hij geen steun krijgt, hij krijgt van zijn directe baas zelfs geen antwoord ! Ook Den Haag reageert niet op de aangevraagde luchtsteun, op een enkele F-16 vlucht na. 
Bij de capitulatie is er geen Nederlandse generaal die gaat onderhandelen met Mladic, maar wordt een "uitgewoonde" Karremans verzocht e.e.a. op te knappen. Met gevolg de videobeelden ("don't shoot the pianoplayer") die hem jarenlang achtervolgen en de "cadeaux voor zijn vrouw". Tijdens een persconferentie waar defensie tekst en uitleg geeft over de val van Srebenica moet Karremans achter de microfoon plaatsnemen en is verplicht een "politieke" tekst voor te lezen. Defensieminister Joris Voorhoeve en de militaire top verzaken, zij zitten achterin in de zaal ! Lafbekken.
Nu onlangs de aanklacht van de nabestaanden van de slachtoffers door de rechter ontvankelijk is verklaard en de Staat der Nederlanden aansprakelijk is, hangt Karremans - die oprecht zijn verantwoordelijkheid heeft erkend - een dagvaarding boven het hoofd. Een schandalige zaak als deze goedwillende militair wordt gestraft. Zo ken ik nog wel een aantal namen van verantwoordelijken, zoals Voorhoeve (minister), Couzy (bevelheber), Nicolai (baas van Karremans), Fabius (bevelhebber Marechaussee, die van dat fotorolletje !).
Karremans mag dan niet de snuggerste kolonel zijn, die de Landmacht heeft voortgebracht. Hij heeft in ieder geval mijn sympathie.